Ingurumena

Zerbitzu ekosistemikoen balorazio-teknikei esker, natura-inguruneari buruzko lehentasunak ezagutu ahal ditugu. Horiek askotan ez dira zorroztasunez azaltzen, hainbat arrazoi direla medio: informazio okerra, zehaztu gabe dauden edo existitzen ez diren jabetza-eskubideak, arrazionaltasun mugatua, arrisku morala eta/edo parasitismoa dira arrazoietako batzuk. Horregatik, ingurumen-balorazioaren emaitzak merkatuen hutsegiteak zuzentzeko helburua duten politikak ezartzeko erabil daitezke, zergen, laguntzen, arauen edo kontrol-neurrien bidez. Baina ingurumen-balorazioak merkatuetan bazter uzten diren alderdi batzuk aintzat hartzen baditu ere (batez ere erabilerarik ezaren balioak), banakako lehentasunak ezabatzeko erabiltzen diren teknikek, hein batean, merkatuen hutsegite berberak dituzte, batez ere informazio okerrari dagokionez. Inoiz ez dugu jakingo zein diren etorkizuneko belaunaldien lehentasunak edo zerbitzu ekosistemikoen hornidura-kurben forma zehatza, ezta bat-bateko kolapsoen arrazoiak ere. Eta beste arazo batzuk banakakoen iritzi ordinalak metatzetik datoz.

Arazo horiei aurre egiteko, ingurumen-hezkuntzako ariketa eragingarrietako bat honako hau izan liteke: esperientzia ezberdinak edo lehentasun kontrajarriak dituzten herritarrak edo interes-taldeak elkartu eta balorazio kolektiboko tekniken bidez eztabaida sustatzea. Horrela, lehentasun sozialei forma eman eta zehatzagoak izatea lortuko genuke. Era berean, hobeto ulertuko litzateke zergatik dauden iritzi kontrajarriak eta zergatik sortzen diren gatazkak ingurumenari lotutako gaien inguruan.

Rol-jokoak aukera ona dira hezkuntzaren balorazio kolektiboa lantzeko. Ikasleek euren artean rolak aldatu eta, horrela, ados jar daitezke balorazio baten inguruan, adibidez, zerbitzu ekosistemiko jakin baten balorazioan. Horretarako, ikasle bakoitzak ikaskideak jokatuko lukeen moduan jokatu behar du balorazioa negoziatzean. Ondoren, eztabaidatu behar dute rol-jokoak zenbateraino lagundu dien haien artean zeuden balorazio-ezberdintasunak argitzen. Azkenik, parte-hartzaileek negoziatu egingo dute, balorazio komuna adosteko, baina oraingoan eztabaidatutako zerbitzu ekosistemikoari buruz duten benetako jarreraren arabera.

Rol-jokoaren erabileraren adibide bat Indiako Ahmedabad hiriko aintzira txikien inguruko gatazka izan da. Aintziren inguruan giza kokapen informalak daude, eta horiek ura erabili eta kutsatu egiten dute. Higiezinen jabeek eta eskualdeko beste eragile batzuek, berriz, aintzirak berroneratu egin nahi dituzte, aisialdirako gune gisa erakargarriagoak izan daitezen. Bestalde, herritarrak ordezkatzen dituzten erakundeek aintziren zerbitzu ekosistemikoak lortu nahi dituzte, kokapen informalen bizi-baldintzak hobetzeko. Higiezinen jabeei eta kokapen informaletako ordezkariei rolak aldatzeko eta, haien ustez, beste aldeak jokatuko lukeen bezala jokatzeko eskatu diete, haien arteko ezadostasunak azalarazteko. Izan ere, hori ezinbesteko baldintza da gunearen garapenari buruzko adostasuna lortzeko.